Ve problem çözme becerilerinizi nasıl geliştirebilirsiniz?
Çoğu insana bu tür soruları sorduğunuzda, bir cevabı formüle etmek için birkaç saniyeye hatta bir kaç dakikaya ihtiyaç duyacaktır muhakkak. Soruların geniş kapsamlı olması dikkat dağıtıcıdır elbette. Altmış beş seçenekten oluşan bir menüden başlangıç yemeği seçmek gibi bir şeydir bu aslında. Kapsamlı bir seçim yapmanız sizi felç edebilir yani.
Ancak sorulardaki kapsam sorununu kolayca çözebiliriz. Hadi sınırları daraltmak için ince bir ayar yapalım:
Seinfeld dizisindeki en sevdiğiniz bölüm hangisi?
Şu anda Spotify’daki en sevdiğiniz şarkı ne?
Annenizle ilgili mutlu bir çocukluk anınızı paylaşabilir misiniz?
Bu üç sorunun her birine, zihninizi daha kolay odaklamak ve bir yanıt aramayı kolaylaştırmak için en az bir kısıtlama ekledim. Bu rastgele kısıtlamaları eklemem altmış saniyeden az sürdü. Her soruya sınırlar koyarak, seçeneklerin kapsamını daralttım ve bu sayede bilişsel baskıyı hafiflettim diyebilirim.
Bir soruya veya soruna kısıtlamalar eklemek, odaklanmanızı ve problem çözme becerilerinizi geliştirebilir ve hatta yaratıcılığınızı ateşleyebilir.
1| Kendinize bir rekabet avantajı verin
Kısıtlamaların bizlere sunduğu avantajlara rağmen, bunu gerçek dünyada pek uygulamıyoruz yada uygulayamıyoruz. Bir gün akşam yemeğinde bana misafir olan bir arkadaşım, tüm zamanların en sevdiğim albümünü sorduğunda, cevap vermekte zorlanmıştım açıkçası.
Soru soran kişi bana yardım etmek için bir kısıtlama ekleyebilirdi değil mi? Ancak, “Affedersiniz, ama bu soruya bir kısıtlama ekleyebilir misiniz, böylece aklımı odaklayabileyim?” mi demeliydim?
Bu, onları kendi başınıza ekleyemeyeceğiniz anlamına da gelmiyor kesinlikle. Ben bu müzik sorusunu kendime göre yeniden şu şekillerde ifade ediyorum:
En sevdiğim dört rock albümü hangileridir?
En sevdiğim dört “alternatif” albüm hangileridir?
En sevdiğim iki “caz” albümü hangileridir?
Bu kısıtlamaların eklenmesi, arkadaşımın sorusuna üç aşamada cevap vermeme izin verdi. O an için daha yaratıcı olabilirdim ve “muhtemelen hiç duymadığı en sevdiğim albüm hangisi?” gibi bir şeyle değiştirebilirdim sorusunu.
Korumalı alanın boyutunu tanımlayarak odağımı daraltabilirdim ve daha verimli düşünebilirdim. Mantıksız geliyor, değil mi? Daha küçük bir korumalı alanın düşüncelerinizi ve seçeneklerinizi sınırlayacağını düşünebilirsiniz. Öyle değil. Zihninize özgürce hakimiyet vermek, nerede başladığını bilmeden bir yarışta koşmak gibidir; başlangıç çizgisini aramak için zaman harcıyorsunuzdur sonuçta.
“Kısıtlamalar eklemek dikkatinizin odaklanmasını sağlar. Çok serbest bir el, dikkatinizin dağılmasına neden olur.”
2| Kendiniz için kanıtlayın
Kronometreniz ile birlikte bir kalem ve bir kağıt çıkarın. Aşağıdaki hangi soruyu cevaplamak siz için daha uzun sürüyor, kısıtlı olan mı yoksa kısıtsız olan mı?
Soru 1: Sahip olduğunuz yedi şeyi listeleyin
Bu listeyi yapman ne kadar sürdü? İkinci soruya geçelim. Burada bir kısıtlama ekliyorum.
Soru 2: Mutfağınızdaki yedi şeyi listeleyin
“Mutfağı” eklediğimde aklıma hemen çatal, kaşık, bıçak, tabak, kaseler, kahve makinesi ve fincanlar geldi. İlk soruda, odaklanmak ve ilk cevabımı düşünmek üç veya dört saniyemi aldı. İkinci soru beni hemen odaklanmaya zorladı. Farkı görebildiniz mi?
Odaklanma avantajı, bunu yararlı bir araç haline getirmek için yeterli olacaktır.
3| Yaratıcılığa giden yolda hile yapın
Yaratıcılığınızı yükseltmek için mücadele ettiğinizde, bir kısıtlama ekleyin. Çözmeniz gereken bir problem, bir gerilim yaratır. Bu gerilim yaratıcılığınızı harekete geçirir.
Bu yaratıcı egzersizi deneyebilirsiniz:
Seçtiğiniz herhangi bir şey hakkında bir hikaye yazın.
Aklınıza bir hikaye fikri mi gelmiyor? Bu sefer bir kısıtlama ekleyin ve hayal kırıklığıyla sonuçlanan bir lise aşkıyla ilgili beş yüz kelimelik bir hikaye yazın.
Eklenen kısıtlamalar zihninizin yalnızca birkaç farklı olasılığa odaklanmasına izin verir, ancak bu olasılıklar dahilinde hayal gücünüz de çılgınca çalışacaktır.
Ne kadar çok kısıtlama getirirseniz, kendinizi o kadar çok özgürleştirirsiniz. Ve kısıtlamanın keyifli tarafı, yalnızca pratikte, netliği elde etmeye hizmet etmesidir.” Igor Stravinsky
Bir sorunu çözmeniz, yaratıcılığınızı harekete geçirmeniz veya kutunun dışında düşünmeniz gerekiyorsa, bir kısıtlama eklemeyi deneyin. Rastgele de olsa, bir kısıtlama koymanız, sanatsal yaratıcılığınıza iyi gelecektir.
4| Zor sorunlar için daha iyi çözümler keşfedin
Sorun çözme pratiği söz konusu olduğunda, iyi düşünülmüş kısıtlamalar ideal çözümlere yol açabilir.
“İdeal kısıtlama, çelişkili bir hedef ekleyerek gerilim yaratır ve sizi kutunun dışında düşünmeye zorlar.”
Tüm organik yiyecekleri nasıl yiyebilirim ve aylık gıda harcamamı nasıl azaltabilirim?
Bu durumda, daha fazla harcama yapmayı bekleyebilirsiniz, ancak kısıtlama eklemek sizi yaratıcı çözümler düşünmeye zorlar.
Bir sonraki örnekte, bariz çözümleri ortadan kaldırmak için “olmadan” ve “almadan” kelimelerini kullanacağız.
Yatırımcı olmadan veya borç almadan işime nasıl para yatırabilirim?
Bunu, yatırımcıları işinizi finanse etmeye nasıl ikna edeceğinizi sormakla karşılaştırın. Elbette, bu yoldan gitmeniz gerekebilir, ancak bu kısıtlamaları eklemek sizi diğer olasılıkları düşünmeye zorlar.
Yukarıdaki örneklerde olduğu gibi sorular, seçeneklerinizi sınırlarken size bir hedef verir. Bu kombinasyon sizi sorununuza yaratıcı çözümler bulmaya zorlar.
5| Kısıtlama Oluşturma Egzersizleri
Bu alıştırmalar, kısıtlamalarla düşünme yeteneğinizi geliştirecektir. Artı, çok da eğlencedirler.
Kıyafet veya tavır kullanmadan aynı cinsten iki karakteri nasıl ayırt edebilirsiniz?
Bir sonraki blog yazınıza iki rastgele kısıtlama ekleyin. Örneğin, kişisel bir deneyim hakkında blog yazıyorsanız, bu keyfi kısıtlamayı ekleyin: “olmak” fiilini kullanmadan yazın makalenizi. Bu kısıtlama, sizi bunun yerine, başka fiilleri düşünmeye zorlayacaktır.
Yakın zamanda çözdüğünüz bir sorunu düşünün. Bir kısıtlama ekleyerek sorunu nasıl çözebilirdiniz? Hedefizle çelişen bir kısıtlama eklemeyi veya anahtar kelimeyi kullanmadan bariz çözümleri ortadan kaldırmayı deneyin. Göreceksiniz ki, yaratıcılığınız yükselecek, odaklanmanız daha netleşecek ve problem çözme becerileriniz nasıl gelişecek…
