Disiplin, sabır ve bilgi...
1891 yılında Massachusetts, Acton'dan on dört yaşında bir çocuk taşra hayatından kaçıp uzaklaşmaya karar verdi. Babası ona okulu bırakmasını ve çiftlikte çalışmasını istedi. Ama o bunu hiç istemiyordu.
Zayıf bir çocuktu, sayılarla arası iyi ve parlak bir zihine sahipti. Üç buçuk yaşında okumayı öğrenmişti ve eline geçen her okuma materyalini silip süpürüyordu adeta. Hayatının geri kalanını el emeği yaparak bir çiftlikte geçirme düşüncesini asla kabullenemiyordu. Hayatını kazanmak için aklını kullanmak istiyordu aslında.
Büyürken, Boston merkezli bir borsacı olan Paine Webber hakkında okudu. Evlerinin etrafına saçılmış eski gazeteleri okurdu ve finans dünyasının Boston'da geliştiğini öğrenmişti bu sayede. Bu yüzden oraya gitmek istiyordu.
Bir gün, çocuk annesinden yardım etmesini istedi ve Boston'a kaçması için bir plan yaptılar.
Annesi, kocasının fikrinden vazgeçmeyeceğini ve çocuğun okulda kalmasına izin vermeyeceğini biliyordu. Onun için zor bir karardı bu, ama oğlunun kaçmasına yardım etmeliydi.
Temmuz 1891'de annesi kaçmasına yardım ettiğinde, elindeki tek şey beş dolar ve annesinin arkadaşına ait kalabileceği bir adresti.
Ama çocuk kalacak bir yer bulmadan önce bir iş bulmaya kararlıydı. Bu yüzden ilk durağı, bir tahtaya eliyle hisse senetlerinin fiyatlarını yazan bir "tahta çocuğu" olarak bir iş bulduğu Paine Webber oldu.
Çocuğun adı, tüm zamanların en büyük hisse senedi tüccarı olacak olan Jesse Livermore'du. 1907'de, daha önce kimsenin başaramadığı bir başarıyı, tek bir günde 1 milyon dolar kazandı. Birkaç kez aynı şekilde servet kazanmaya (ve kaybetmeye) devam etti.
Disiplin, Sabır ve Bilgi
Şu anda bir sonraki kitabım The Stoic Path to Wealth için Jesse Livermore'un profilini çıkarıyorum. Tüm enerjisini hisse senetlerine harcayan, kendini işine adamış ve disiplinli bir insandı.
On dört yaşında başladı ve sürekli olarak hisse senetlerinden para kazanmaya başlamadan önce on yıl boyunca haftada altı gün çalıştı. Yazar Tom Rubython, Livermore hakkında "Boy Plunger", adında kaleme aldığı bir biyografi kitabında, Livermore'dan zihinsel profilini yansıtan bir alıntı paylaşıyor:
“Param için çalışmam gerektiğini öğrenmiştim. Artık körü körüne bahis oynamıyordum ya da oyunun tekniğine hakim olmakla ilgilenmiyordum, başarılarımı çok çalışarak ve net düşünerek kazanmaya çalışıyordum.”
Bu Livermore'un hayatında fark ettiğim yaygın bir tema. Adam bazı yatırımlarında inanılmaz şanslıydı. Ama aynı zamanda inanılmaz sıkı çalıştı. İşte Livermore'dan öğrendiğim üç ders.
1| Disiplin zengin olanın anahtarıdır
Hayatta, genellikle hata yapmak için çok yer vardır. Yazınızda bir yazım hatası yaptığınızda, okuyucu sizi yine de anlar. Ve bir yazım hatasını kolayca düzeltebilirsiniz. Spor yaparken, bir oyunda birden fazla hata yapabilir ve yine de kazanabilirsiniz.
Ancak yatırım yaptığınızda, art arda birkaç hata yapmak tüm paranızı yok edebilir. Disiplin, stratejinizin gerçekte ne olduğundan daha önemli olan yatırım stratejinize bağlı kalmanıza yardımcı olacaktır.
Unutmayın: Vasat bir stratejiye sahip disiplinli bir yatırımcı, olağanüstü bir stratejiye sahip disiplinsiz bir yatırımcıdan daha fazla servet kazanır.
Paranızı riske attığınızda, birçok farklı anda her zaman korku ve açgözlülük hissedersiniz. Disiplinsiz bir yatırımcı, borsa düzeltmesinin ilk işaretinde tüm parasını çekebilir.
Ancak disiplinliyseniz ve uzun vadeli yatırım yapıyorsanız, yerinizde kalırsınız. Ve hiçbir şey yapmamak, paranız borsadayken yapabileceğiniz en zor şeylerden biridir.
2| Zengin olmak zaman alıcıdır, bu yüzden sabırlı olmalısınız
Davranışsal ekonomide "mevcut önyargı" denen bir kavram vardır. Gelecekteki iki an arasında bir değiş tokuş yapmayı düşünmektense, şimdiki zamana daha yakın olan getirilere daha fazla önem verme eğilimimizi ifade eder.
Karşılık beklemek doğamıza aykırıdır. Bunun da ötesinde, zamanın farklı noktalarındaki ödüllere değer vermekte genellikle gerçekten kötüyüz.
Daha iyi olan ne? Bundan bir yıl sonra 100 dolar mı? Yoksa on üç ay sonra 120 dolar mı? Çoğu insan ikincisini seçer. Daha fazla para için fazladan bir ay beklemek, zaten bir yıl beklediğiniz zaman çok da önemli değildir. Ancak zaman dilimlerini değiştirdiğimizde işler değişir.
Şimdi 100 dolar ile yılda 120 dolar arasında bir seçim yapabilirseniz ne olur? Çoğu insan şimdi 100 dolara gidecektir.
Ancak başarılı bir yatırımcı genellikle iyi bir getiri sağlama olasılığı yüksek olan seçeneği tercih eder. Doların değerinin ne olduğu önemli değildir. Önemli olan, bu örnekte %20'lik bir getiri olmasıdır.
Kendinizi en yüksek getiri oranı için eğittiğinizde ise, her zaman en iyi getiriyi beklemeniz gerektiğini öğrenirsiniz. Bu nedenle, otomatik olarak daha sabırlı olursunuz.
3| Finans dünyası hakkında temel bilgilere sahip olmak, kendinize daha fazla güvenmenizi sağlar
Çoğu kişi Jesse Livermore'u teknik analizin bir savunucusu olarak tanıyor olsa da, iş ve ekonominin temelleri konusunda mükemmel bir hüneri vardı. Küçük yaşlardan itibaren finans dünyasının bir öğrencisi gibi hareket etti. .
Livermore üç buçuk yaşında okumayı ve yazmayı öğrendi ve eline geçen her şeyi okudu. Annesi ona, genç Livermore'un finansal sayfalarda hisse senetleri hakkında ilk öğrendiği eski gazeteleri getirirdi.
Ekonomi, ticaret ve finans hakkında daha fazla şey öğrendiğinizde, yatırım konusunda kendinize daha çok güvenirsiniz. Borsanın yüzlerce yıllık olduğunu ve yatırımcıların her on yılda bir daha profesyonelleştiğini öğreneceksiniz.
Finansal sistemimiz, çoğu insanın yalnızca dışarıdan baktığı gerçek bir makinedir. Daha fazla bilgi edinmek için kitap, makale ve gazete okuyarak kendinizi geliştirin. Bu yalnızca getirilerinizi artırmakla kalmayacak, aynı zamanda paranızı tehlikeye atacak kadar ekonomiye güvenmenizi de sağlayacaktır.
Zengin olmak kolay olsaydı herkes zengin olurdu
Öğrendiğim ana ders, ciddi bir servet inşa etmenin ciddi kararlar gerektirdiğidir. Bu, çoğu insanın yeterince vurgulamadığı bir şeydir.
Livermore'un da sıklıkla belirttiği gibi, disipline, sabra ve bilgiye ihtiyacınız var.
İster kısa vadeli bir spekülatör, ister uzun vadeli bir yatırımcı olun, zengin olmak için zor şeyler yapmanız gerekir. Para kazanmak, hayatınız ve kariyeriniz boyunca yolunuzu açmakla başlar.
Livermore yıllarca yönetim kurulu üyesi olarak çalıştı ve kazandığı neredeyse her kuruştan tasarruf etti. Birkaç yıl sonra hisse senedi alıp satmaya başladı. Hisse senetleriyle para kazanmadan önce, yalnızca para biriktirdi ve finans dünyasının nasıl çalıştığı hakkında daha fazla şey öğrendi.
Zenginlik zaman alıcıdır. Hızlıca zengin olma fırsatlarını kovalamaya çalıştığınızda, genellikle paranın bedavaya gelmediğini zor yoldan öğrenirsiniz.
Ancak uzun vadeli bir bakış açısı benimseyip öğrenmeye, yatırım yapmaya ve ilerleme kaydetmeye devam ettiğinizde, muhtemelen düşündüğünüzden çok daha fazla paraya sahip olacaksınız.
