Modern Yaşamın Bedeli: Dağınık Beyin Sendromu

Modern iş hayatının vazgeçilmezi haline gelen sürekli kesintiler, zihnimizi nasıl etkiliyor? E-postalar, telefon mesajları, toplantılar ve iş arkadaşlarımızın talepleriyle dolu bir günün ardından, mesai saatleri dışında da devam eden iletişim akışı, beynimizi adeta bir bilgi bombardımanına tutuyor. Peki, aynı anda birden fazla işle uğraşmanın zihinsel sağlığımız üzerindeki etkileri nelerdir?

Modern Çağın Hastalığı: Dağınık Beyin Sendromu

Siz de sürekli birden fazla işle aynı anda uğraşmak zorunda hissediyor musunuz? Şirketler bizi açık ofislerde sürekli etkileşime ve çoklu görev yapmaya teşvik ediyor. Ama acaba bu gerçekten işe yarıyor mu? Araştırmalar, tek bir işe odaklanmanın daha verimli olduğunu gösteriyor. Belki de daha az işle uğraşarak daha çok iş yapabiliriz.

İnsan beyni, doğası gereği tek bir işe odaklanmak üzere tasarlanmıştır. Çoklu görev yanılgısı, beynimizin sürekli işler arasında geçiş yapmasından kaynaklanır. Bu sürekli geçiş, zihinsel yorgunluğa ve bilişsel işlevlerde azalmaya yol açar.

Çoklu görev bir efsane mi? Texas Üniversitesi Beyin Sağlığı Merkezi'nin kurucusu Dr. Sandra Bond Chapman'a göre, evet. Aynı anda birçok işi yapmaya çalışmak, sığ düşünmeye, yaratıcılığın körelmesine, hatalara davetiye çıkarmaya ve gereksiz bilgileri ayıklayamamaya neden oluyor. Çünkü beynimiz tek iş odaklı. Sürekli çoklu görev yapmak ise stresi tetikliyor, depresyona zemin hazırlıyor ve zihinsel kapasitemizi baltalıyor.

Teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte, zihnimiz sürekli kesintilere maruz kalmaya alıştı. Yeni bir e-posta veya sosyal medya mesajı geldiğinde tetiklenen sinyaller, beynimizde bir bağımlılık döngüsü oluşturuyor. Bu kesintilerin dikkatimizi dağıttığını ve verimliliğimizi düşürdüğünü bilsek de, zihnimiz bu döngüden çıkmakta zorlanıyor.

Fakat araştırmalar, çoklu görev yapmanın yani aynı anda birden fazla işle meşgul olmanın verimliliği düşürdüğünü açıkça ortaya koyuyor. Ancak, eski alışkanlıklar ve yeni teknolojilerin bir araya gelmesiyle, birçok iş yerinde bu verimsiz yöntem hala yaygın olarak kullanılıyor.

California Üniversitesi’nden Dr Christine Carter bu yöntemin insanda sürekli meşgul ve üretken olma hissi yarattığı için tercih edildiğini düşünüyor.

“Siz de ofiste ne kadar çok kalırsanız o kadar iyi bir çalışan olduğunuzu düşünüyor musunuz? Belki de bu inancı sorgulamanın zamanı gelmiştir. Çünkü verimlilik, masada geçirilen saatlerle değil, üretilen değerle ölçülür.” diyor Carter.

Carter bu inancın kaynağını, fabrika ve ofise giriş-çıkışın kart basma yöntemiyle yapıldığı sanayileşme döneminin dorukta olduğu günlere bağlıyor. O zamanlar insanlar eve dönünce işle bağlantıları kesilirdi.

“Laptop ve e-postanın ortaya çıkmasıyla bu durum alt üst oldu.” diyor Carter. 

Ancak Carter bile bilmesine rağmen, aşırı çalışma nedeniyle hastaneye düşünceye kadar aynı anda birçok iş yapma çabasına son verememiş.

Devora Zack, 'Tek İş Üzerinde Yoğunlaşma' adlı kitabında, dağınık beyin sendromunun toplumumuzda yaygın bir sorun olduğunu vurguluyor. Zack'e göre, bu durum sadece iş hayatımızı değil, özel hayatımızı da olumsuz etkiliyor.

Yoğunlaşmak için dikkat dağıtan etkenleri ortadan kaldırma ve daha fazla iş yapmanın yolları:

• Odaklanmayı sağlamak için, dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırmanız gerekir. Kapısını kapatabileceğiniz bir çalışma alanı oluşturun ve e-posta, mesaj gibi bildirimleri kapatın. Bu şekilde, dikkatinizi tek bir işe yoğunlaştırabilirsiniz.

• Toplantı cehenneminden kurtulun! Telefonunuzu, tabletinizi ve diğer dijital kölelerinizi kapının dışında bırakın. Toplantıya sadece kalem, kağıt ve gündem notlarınızla girin. Zihninizi özgür bırakın ve toplantıya odaklanın.

• Zamanınızı daha verimli kullanmak için, dikkat dağıtıcı işleri kümeleyin. E-posta ve sesli mesajları kontrol etmek için belirli zaman dilimleri ayırarak, gün boyunca dikkatinizin dağılmasını önleyebilirsiniz.

• İletişim beklentilerini yönetmek için, insanlara hangi saatlerde ulaşılabilir olduğunuzu ve kesintiye uğratılmak istemediğiniz zamanları net bir şekilde iletin. Bu, hem sizin hem de iletişim kurduğunuz kişilerin zamanını daha verimli kullanmanıza yardımcı olur.

by Renuka Rayasam | BBC News