top of page

Blog Posts

Dünya'nın Çekirdeği 'Orantısız' Bir Şekilde Büyüyor

Bilim adamları, Dünya'nın çekirdeğinin bilinmeyen sebeplerden ötürü 'Orantısız' bir şekilde büyüdüğünü keşfetti.

Bu ilginç keşif, 30 yıllık bir gizemi çözmüş olabilir...


Ayaklarımızın altındaki toprak, büyüyen bir gizemi barındırıyor: California Üniversitesi'ndeki sismologlar tarafından yapılan son araştırmalara göre, Dünya'nın katı demirden oluşan iç çekirdeği, bilinmeyen nedenlerle bir tarafı diğerinden daha hızlı genişleyerek 'yan yana doğru' büyüyor.


Dünya 4 milyar yıldan daha yaşlı olabilir, ancak iç çekirdeği çok daha genç ve jeologlar bunun yarım milyar ila 1.5 milyar yıl önce oluştuğuna inanıyor. İç çekirdek, yalnızca içinden akan sismik dalgaları izlerken görülebilen, ve yaygın olarak bilinegelen, 30 yıllık bir gizemi içinde barındırıyor:


Bu sismik dalgalar, kuzey ve güney kutupları arasındaki hareketi, ekvator boyunca gerçekleştirdiği hareketinden çok daha hızlıdır ve bu gerçekten ilginç olsa da, bilim adamlarının Live Science.'a göre bunun neden gerçekleştiğine dair bir tespiti şimdiye dek söz konudu değildi.


Bunun nedenini açıklayabilen bu yeni keşif, çekirdekten geçen sismik dalgaları analiz edebilen bilim adamlarından geliyor. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan çalışmada, bilim adamları çekirdeğin son bir milyar yılda büyümesinin bilgisayar modellemesini inceledi.


Araştırmacılar, kürenin bir yarısının, yani Endonezya'daki Banda Denizi'nin altındaki doğu yarısının, Brezilya'nın altında bulunan batıdaki muadilinden yüzde 60 daha fazla demir kristali biriktirdiğini tespit etti.


Yeni yapılan çalışmada yer alan ve ayrıca California Üniversitesi'nde bir sismolog olarak göev alan Daniel Frost, "Batı tarafı, doğu tarafından merkeze göre farklı görünüyor" dedi ve ekledi, "Bunu açıklamanın tek yolu, bir tarafın diğerinden daha hızlı büyümesidir."

Araştırmacılar, Endonezya'da ısının Brezilya'dan daha hızlı absorbe edildiğini ve bir taraftaki daha hızlı soğumanın muhtemelen o tarafta demir kristallerinin oluşumunu ve çekirdek genişlemesini hızlandıracağını buldu. Yani, çekirdek Endonezya'nın altında Brezilya'nın altında olduğundan daha hızlı ısı kaybettiğinden, bu, içinden geçen sismik dalgaları karıştırıyor...


Araştırmacılar, demir kristallerinin iç çekirdekte neden düzensiz bir şekilde geliştiğini bilemiyorlar, ancak bunun nedeni muhtemelen üstündeki katmanlardan yola çıkarak ortaya çıkarılabilir.


Ayrıca araştırma ekibi, çekirdeğin bu "dengesiz" özelliğinin muhtemelen çekirdek gelişir gelişmez başladığını düşünüyor. Bunca zamandan sonra, iç çekirdeğin formunun küresel olmaması gerektiğini düşünebilirsiniz, lakin durum böyle değil!


Bu nedenle araştırmacılar, yerçekiminin yeni oluşan demir kristallerini çekirdeğin batı kısmına yönlendirerek durumu dengelemede kilit bir oyuncu olduğuna inanıyor ve böylece yarıçapı yılda 1mm oranında büyüyen çekirdeğin küresel karakterini koruyor.


Bir başka kafa karıştırıcı faktör, çekirdekteki asimetrik soğumanın, Dünya'nın içinden uzaya uzanan ve güneş rüzgarıyla etkileşime girenen Dünya'nın manyetik alanını etkileyip etkilemediğidir. Mevcut manyetik alan, dış çekirdekteki sıvı demir akışıyla yönlendiriliyor, ki bu da iç çekirdekten kaybedilen ısıdan kaynaklanıyor.

İç çekirdek doğuda batıdan daha fazla ısı kaybediyorsa eğer, dış çekirdek de doğuya doğru hareket edecek ve bunun manyetik alanın gücünü etkileyip etkilemediği cevap bekleyen bir diğer soru. Frost ve bir grup araştırmacı şimdi bunun cevabı araştırıyor...


8 views0 comments

Recent Posts

See All
  • Beyaz LinkedIn Simge
  • Beyaz Facebook Simge
  • Beyaz Heyecan Simge

BU İÇERİĞE EMOJİ İLE TEPKİ VER

bottom of page