Yatırımınız bir yılda %20 düşerse nasıl hissedeceğinizi bir düşünün. Bu düşünce sizi geceleri uykusuz bırakıyorsa, düşük risk toleransınız var demektir ve dolasıyla daha az değişken yatırımlara yönelmelisiniz.
Önemli olan yatırımı basit tutmaktır. Yatırım yapmak tıpkı 50.000 kelimelik bir kitap yazmak gibidir. Zor mu? Kesinlikle haklısınız. Ancak bunu bir seferde 2 bin kelime yazarak 25 oturuma bölerseniz, o kadar da zor olmasa gerek.
Anahtar kelime basit. Zor şeyleri basitleştirin ve iyi olacaksınız.
Zorlukla kazandığınız parayı kaybetmemek için yatırım kararı vermeden önce kendinize sormanız gereken 12 basit soruyu burada bulabilirsiniz.
1. Finansal hedefim nedir?
Yatırımlarınızla neyi başarmayı umduğunuzu açıkça tanımlayın. Bu, tüm yatırım kararlarının ilk adımıdır. Emeklilik için mi, ev peşinatı için mi yoksa çocuğunuzun üniversite eğitimi için mi birikim yapıyorsunuz? Finansal hedefleriniz yatırım stratejinize rehberlik etmelidir.
Diyelim ki emeklilik için birikim yapıyorsunuz. Uzun vadeli büyümeye odaklanan daha muhafazakar bir yaklaşımı düşünebilirsiniz. Bir evin peşinatını hedefliyorsanız paranızı daha hızlı büyütmek için daha agresif bir stratejiye ihtiyacınız olabilir.
2. Risk toleransım nedir?
Her yatırım belli düzeyde risk taşır. Ne kadar risk almaya hazır olduğunuzu anlamak çok önemlidir. Yatırımın beklenen zaman dilimi içinde sonuç vermemesi durumunda olası kaybın üstesinden gelebilir misiniz?
Yatırımınız bir yılda %20 düşerse nasıl hissedeceğinizi bir düşünün. Bu düşünce sizi geceleri uykusuz bırakıyorsa, düşük risk toleransınız var demektir ve dolasıyla daha az değişken yatırımlara yönelmelisiniz.
3. Yatırımımın zaman ufku nedir?
Yatırım zaman çizelgeniz, dikkate almanız gereken yatırım türlerini belirler. Kısa vadeli hedefler için (tatil veya araba için tasarruf yapmak gibi), para piyasası fonları gibi likit yatırımlar. Uzun vadeli hedefler için (emeklilik gibi), gayrimenkul ve endeks yatırımları genellikle çok daha yüksek getiri sağlar.
4. Yatırımı anlıyor muyum?
Yatırımın nasıl çalıştığını ve performansını etkileyen faktörleri anladığınızdan emin olun. Yatırım kararları söz konusu olduğunda bu çok önemlidir. Eğer 5 yaşındaki bir çocuğa şirketin nasıl para kazandığını açıklayamıyorsanız muhtemelen yatırım yapmamalısınız.
Örneğin, kripto para birimine yatırım yapmayı düşünüyorsanız ancak #blockchain teknolojisini ve para birimlerinin doğasını anlamıyorsanız, bu muhtemelen iyi bir seçim değildir.
Yatırım yapmak için uzman olmanıza gerek yok. Ancak işletmenin nasıl çalıştığını ve nasıl kar elde ettiğini iyi anlamanız gerekir. Aksi takdirde, sadece abartılı reklamlara ve diğer insanların görüşlerine dayanarak kumar oynamış olursunuz.
Hakkında sıfır bilgiye sahip olduğunuz şeylere yatırım yapmak, para kaybetmenin kesin bir yoludur.
5. Yatırım ne kadar likittir?
Likidite, bir yatırımın ne kadar hızlı nakde çevrilebileceğini ifade eder. Kısa vadede paranıza ihtiyaç duyma ihtimaliniz varsa likiditesi yüksek yatırımları tercih etmelisiniz.
Hisse senetleri ve tahviller piyasada nispeten kolay satılabildiğinden genellikle oldukça likittir. Gayrimenkulün nakde dönüşmesi ise çok daha uzun zaman alabilir.
6. Yatırımla ilgili maliyetler nelerdir?
Ücretler ve maliyetler yatırım getirilerinizi etkileyebilir. Broker ücretleri, işlem ücretleri ve yönetim ücretleri dahil olmak üzere yatırımla ilgili tüm maliyetleri anladığınızdan emin olun.
Örneğin, endeks fonları genellikle aktif olarak yönetilen fonlardan daha düşük ücretlere sahiptir.
Zamanla, ücretlerdeki %1'lik bir fark bile #bileşikleştirme nedeniyle getirilerinizi önemli ölçüde etkileyebilir. Zenginliğinizi zamanla artıracağınızı bilmek, verilmesi en kolay yatırım kararlarından biridir.
7. Vergi sonuçları nelerdir?
Farklı yatırımların farklı vergi etkileri vardır. Yatırımınızın nasıl vergilendirileceğini ve bunun genel mali durumunuzu nasıl etkileyeceğiniz üzerine düşünün.
Örneğin ABD'de uzun vadeli sermaye kazançları (bir yıldan fazla tutulan yatırımlardan elde edilen) kısa vadeli kazançlardan daha düşük oranda vergilendirilmektedir. Bu, bir yatırımı tutma veya satma kararınızı etkileyebilir.
8. Bu yatırım genel portföyüme nasıl uyuyor?
Çeşitlendirme yatırımın anahtarıdır. Yatırımın mevcut portföyünüzü tamamladığından ve sizi gereksiz risklere maruz bırakmadığından emin olun.
Mevcut portföyünüz ağırlıklı olarak teknoloji hisse senetlerinden oluşuyorsa, bir teknoloji ETF'sine yatırım yapmak sizi gereksiz riske maruz bırakabilir. Bunun yerine diğer sektörlere veya varlık sınıflarına yönelmeyi düşünün.
9. Şirketin veya fonun geçmiş performansı nedir?
Düşündüğünüz şirketin veya fonun performans geçmişini araştırın. Geçmiş #performans gelecekteki sonuçların garantisi olmasa da size şirketin istikrarı ve büyüme potansiyeli hakkında bir fikir verebilir.
Buna güvenmeyebilirsiniz ama S&P 500'den yıllık %20 getiri beklemeyin. Belki Nasdaq 100'den de. Ama hiçbir şeyin garantisi yoktur.
10. Yatırımı kim yönetiyor?
Yönetim ekibinin yetkinliği ve dürüstlüğü bir yatırımın başarısını büyük ölçüde etkileyebilir. Performanslarını ve itibarlarını araştırın.
Yatırım yaparken insanlar sıklıkla "jokey üzerine bahis oynamak"tan bahseder. Buradaki fikir, yaptıkları işte en iyi olan bir fon yöneticisine, kurucuya veya CEO'ya yatırım yaparsanız daha iyi durumda olmanızdır.
Hisse senedi seçmeyi düşünüyorsanız, temel yatırımı yürüten kişiye (şirketler söz konusu olduğunda CEO'ya; fonlar söz konusu olduğunda fon yöneticisine) güvendiğinizden emin olun. Doğru kişi yatırım kararlarınızı büyük ölçüde etkileyecektir.
11. Potansiyel getiriler nelerdir?
Kesin getirileri (özellikle kısa vadede) tahmin etmek mümkün olmasa da, uzun vadede yatırımdan ne kazanmayı bekleyebileceğiniz konusunda genel bir fikre sahip olmalısınız.
Örneğin, ortak varlık sınıflarının geçmiş getirileri şunlardır:
12. Alternatif nedir?
Benim altın yatırım standardım, tarihsel olarak yılda yaklaşık %10 getiri sağlayan S&P 500 Endeksi'dir. Sağlam bir yatırım ama çılgınca bir getirisi yok.
Bireysel hisse senetlerine, tahvillere veya gayrimenkullere baktığımda, bunları her zaman S&P 500 ile karşılaştırırım.
İlginç yatırım fırsatlarıyla karşılaşabilirsiniz, ancak bunlar alternatiften daha mı iyi?
Her zaman basit tutun
Bakın, başladığınızda bir mali müşavir, muhasebeci veya vergi danışmanı tutmanıza gerek yok. Bunu kariyerinizin ilerleyen zamanlarına, önemli bir portföy oluşturduğunuzda düşünürsünüz.
Yatırım kariyerinizin ilk on yılında her şey kendinizi eğitmek ve makul kararlar vermekle ilgilidir. Sayı atışı yapmaya çalışmayın.
Yatırım yapma becerisini anlayın. Ne kadar çok bilirseniz uzun vadede o kadar çok kazanırsınız.
İyi yatırımın neye benzediğini iyi anlamak, hayatınızın geri kalanında size fayda sağlayacaktır.