Erteleme, görevleri kasıtlı olarak erteleme veya geciktirme eylemidir. Kişinin üretkenliğini veya hedef başarısını olumsuz yönde etkileyen yaygın bir kötü alışkanlıktır. Erteleme davranışı sergileyen kişiler, asıl yapmaları gereken işi yapmak istedikleri bir görevle değiştirirler.
Erteleme Alışkanlığının Nedenleri
Ertelemeye katkıda bulunan ana faktörler çoktur ve genelde hepsi içseldir. İnsanı ertelemeye iten başlıca şeyler:
Göreve karşı ilgisizlik: Görevin sıkıcı, monoton ve açıkça sıkıcı olduğunu bildiğiniz zaman beyniniz sizi başka, daha eğlenceli bir yöne yönlendirmek için elinden geleni yapar.
Artan zorluk derecesi: Projenin ya da konunun zor olduğunu bildiğiniz zaman kendinizi toparlamak ve üstesinden gelmeye çabalamak zordur.
Mükemmeliyetçilik: Belki de ertelemenin en ünlü nedenidir: “Doğru yapamıyorsanız, hiç yapmamak daha iyidir."
Başarısızlık korkusu: Projeyi başarıyla tamamlayamayacağınıza dair endişe duygusu hiç başlamamanıza neden olur. Bu duygu da zamanla yerini pişmanlık duygusuna ya da istenilen özelliklerden çok uzakta bir ürüne bırakır.
Odaklanamama: Odaklanma çabalarımız nadiren başarılı olur. Ancak sadece etrafımızda çok şey olduğu için değil, dikkat kaslarımızı güçlendirmek için az zaman harcamamız da etkilidir.
Erteleme Alışkanlığının Etkileri
Erteleme alışkanlığının birçok olumsuz etkisi olabilir. Bu etkilerden bazıları şunlardır:
Üretkenliği azaltır. Erteleme, kişinin bir görevin tamamlanması için gerekli zamanı ve çabayı azaltabilir.
Stresi artırır. Erteleme, kişinin bir görevi tamamlama baskısı altında hissetmesine neden olabilir.
Kaygı ve depresyonu tetikleyebilir. Erteleme, kişinin kendini başarısız veya yetersiz hissetmesine neden olabilir.
Hedef başarısını engeller. Erteleme, kişinin hedeflerine ulaşmasını zorlaştırabilir.
Erteleme Bir Davranış Mıdır Yoksa Alışkanlık Mı?
Ne yapmanız gerektiğini biliyor ancak motivasyonunuz iseniz - korkuyorsanız, yorgunsanız, bitkinsiniz - ve elinizdeki görevi tamamlayarak elde edeceğiniz daha büyük kazançlar yerine kısa vadeli zevke öncelik veriyorsanız; ertelemek gittikçe daha da kötüleşecek bir davranıştır.
Erteleme, alışkanlığa dönüşebilen bir davranıştır. Bir kişi sürekli olarak yaygın görevleri ertelediğinde bu eğilim sonunda alışılmış bir model haline gelir, otomatikleşir.
Erteleme Alışkanlığının Üstesinden Gelmenin Yolları
Erteleme alışkanlığından kurtulmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:
Ertelediğinizi Kabullenin: Davranışınızın değişmesi gerektiğini fark etmediğiniz sürece değişiklik yapamazsınız. Kendinizi tam da ertelerken yakalamalı ve hızlı bir tepki geliştirmelisiniz.
Neden Ertelediğinizi Anlayın: Yorgunluk, kendini iyi hissetme ihtiyacı, görevin imkansızlığı gibi sebepler türetebiliriz. Zihnimiz ve bedenimiz acıdan uzaklaşmak ister. Bireysel tetikleyicileri zamanla tanımak ve önlemini almak ilerleme için bir zorunluluktur.
Küçük adımlarla başlayın. Büyük bir görevi tamamlamak yerine, onu daha küçük, daha yönetilebilir parçalara ayırın.
Zaman sınırı belirleyin. Bir görevi tamamlamak için kendinize bir zaman sınırı belirleyin.
Dikkatinizi dağıtan şeylerden kaçının. Bir görevi tamamlarken, dikkatinizi dağıtan şeylerden kaçınmaya çalışın.
Ödüllendirme sistemini kullanın. Bir görevi tamamladığınızda kendinizi ödüllendirin.
Nihayetinde erteleme, zor veya sıkıcı görevlere verilen duygusal bir tepkidir; zihinsel olarak yorucu çabasından çekici bir kaçış. Son teslim tarihleri belirlemek, sınırlar koymak ve sorumluluk almak gibi okuma etkinliği de, erteleme alışkanlığına karşı güzel bir ek silahtır.
Erteleme Alışkanlığı Üzerine Kitaplar;
Çalınan Dikkat, Neden Odaklanamıyoruz? - Johann Hari
Dijital Minimalizm - Cal Newport
The Now Habit - Neil Fiore
Sonuç olarak, erteleme alışkanlığı, kişinin üretkenliğini ve hedef başarısını olumsuz yönde etkileyen yaygın bir kötü alışkanlıktır. Erteleme alışkanlığından kurtulmak için öncelikle erteleme nedenlerinizi belirlemeli ve ardından bu nedenlerle mücadele etmek için adımlar atmalısınız.
Ivaylo Durmonski & Google Bard