Yazar Robert K. Greenleaf, 1970 yılında “hizmetkar liderlik” ifadesini; liderlik arzusunun başkalarına hizmet etme arzusu tarafından yönlendirildiği bir yaklaşım olarak tanımlar. Greenleaf, "Lider Olarak Hizmetkar" adlı makalesinde, "Bir hizmetkar lider, öncelikle insanların ve ait oldukları toplulukların büyümesine ve refahına odaklanır." sözlerine yer veriyor.
Bu yaklaşım, liderliğin bileşenlerini incelemek için benzersiz bir mercek sağlar. Verimli liderliğin temelleri genellikle karakter, beceri ve bilgi olarak ifade edilir, bu yönlere hizmetkar liderliğin süzgecinden bakıldığında, yetkili konumdaki bireylerin yalnızca kendi şirketlerini ve kuruluşlarını değil, tüm toplulukları geliştirmek için benzersiz bir donanıma sahip olduğu düşüncesi kabul edilir.
Şüphesiz farklı durumlar farklı liderlik modelleri gerektirir ancak liderlerin hizmetkar liderlik modelinin arkasına kolektif ağırlığını koymayı düşünmesi de faydaları olabilecek bir yaklaşımdır.
Hizmetkar liderlik tarzının altı temel ilkesi;
İyi dinleyin: Önünüzdeki fırsatları ve zorlukları gerçekten ele almak için, duyulmak yerine duymaya zaman ayırın.
İnsanlara değer verin: Başkalarına odaklanın ve iş arkadaşlarınızın gelişmesi için alan yaratın.
Doğru adlandırın: Yönettiğiniz organizasyonun mevcut gerçeklerini ve gelecekteki yönünü tam olarak iletin. Hizmetkâr liderliğin, diğer insanların duygularına değil, ihtiyaçlarına odaklanmakla ilgili olduğunu unutmayın.
Güçlü sorular sorun: Sizi ve ekibinizi engelleri aşmanın ve atılımları belirlemenin yeni yollarına itecek sorular sorun.
İnsanları güçlendirin: Ekibinizi zorluklarla ve fırsatlarla, kendi benzersiz yöntemleriyle mücadele etmeye teşvik edin.
Gerçekçi olun: Zayıf olduğunuzu düşündüğünüzde ya da yardıma ihtiyacınız olduğunda alçakgönüllülükle ekibinizin sizi görmesine izin verin.
Bu ilkeleri tamamen yerleştirmek bir ömür sürse de, her alanda büyümeyi amaç edinerek etkinizi ve ekibinizin etkinliğini artırabilmenize faydaları olacağı aşikardır.
Hizmetkâr bir lider, başkalarını cesaretlendirmesiyle yol gösterir. Bu, ekip üyeleri ve diğer paydaşlarla daha yüksek bağlılık, daha fazla güven ve daha güçlü ilişkiler sağlar.
Bu yaklaşımın ismi kulağa iddialı gelse de, temelinde yatan yaklaşım oldukça basittir: Hizmetkâr bir lider, insanların öğrenmesine ve büyümesine yardımcı olmaktan kendini sorumlu hisseder. Çalışanlarının güvenini, yeteneğini, sahipliğini, özerkliğini ve sorumluluğunu artırmak için bir lider olarak sorumluluklarını görür ve üzerinde çalışır.
Hayatta her birimiz, başka etki alanlarında, başka konularda liderlik ediyor olduğumuz için bu prensipler hepimiz için geçerli ve uygulanabilirdir.