Başarı tatlıdır ancak emek ister, ter akıtmak gerektirir. Teknik olarak bir şeye ulaşma süreci ya da olgusu olarak tanımlana gelen başarı kavramı, hangi alanda olursa olsun standartları mükemmelleştirme ya da o seviyeye ulaşma çabasıyla elde edilir. Bu çabayı gerektiren hedefler, onları takip eden insanlar kadar çeşitte olabilir. Ancak “Key Coaching Models” kitabında da bahsi geçtiği üzere Stephen Gribben’e göre, başarıya giden yolda şu 5 adımı dikkatle atarak hedeflerinize ulaşabilirsiniz.
1. Adım: Hedefinizi belirleyin
Dileyen ve ümit edebilenler ile gerçekte inanan ve bekleyenler arasındaki asıl fark; odaklanabilmek, bir itici güce ve belirli bir hedefe sahip olmaktır. Bir hedefe sahip olmadan, gerçek bir başarı duygusundan bahsedemeyiz. Bir hedefe de sahip olmak için elbette mümkün olabilecek hedeflerin tanımlanması şarttır. Ve ilk adım olarak da belirlenen asıl hedef yazılmalıdır, zira Kaliforniya’daki Dominik Üniversitesi’nden Dr. Gail Matthews tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, yazılı bir hedefin gerçekleşme olasılığı % 42 daha yüksektir.
İlk bakışta, hedefler belirlemek kolay görünebilir. Ancak bu aşamada ne istediğimizi formüle etmemiz ve buna odaklanmamız gerekiyor. Elbette belirlenen hedefleri dilemekten başarana kadar, akılda tutulması ve takip edilmesi gereken bir çok teknik yöntem vardır.
SMART (SÖUGZ) yöntemi, Peter Drucker’ın “The Practice of Management (Yönetim Uygulaması)” adlı kitabında belirtilen, hedef belirlemede kullanılagelen ve iyi bilinen bir ölçüttür. Bununla birlikte, bu yöntem; Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Gerçekçi ve Zamana Bağlı hedefleri teşvik etmek olarak özetlenebilir. Bazen SMART yöntemine rağmen, motivasyon ve güdü eksikliği açıkça hedeflerin yitirilmesine neden olabilir.
Peki bu durumda ne yapılmalıdır? SMART yönteminin ART(UGZ) kısmını kullanarak hedefin yeniden şekillendirilmesi, hedef belirleme sürecinin tümünün ne kadar hızlı gerçekleştiğini bizlere gösterir. Başarısız olan şey motivasyon olunduğunda, Ulaşılabilir (U) bir hedefin, İnanılmaz (İ) bir hedefe dönüşmesi gerekir, ki burada kastedilen inanılmaz hedefin, bizlere anında ve tam olarak devam etme güdüsünü verebilmesi gerekir. Hedef ulaşılamayacak kadar gerçekçi olmadığında, onu kavranması ve takip edilmesi çok daha saçma bir hedefe dönüştürmek, yeniden şekillendirmek açısından harika bir fikir olabilir.
Son olarak, Zamanla sınırlı olmak yerine, zamana bağlı hedeflerin tercih edilmesi, insanları ve hedefleri, başarılı bir şekilde arada bir “nefes almak” ve nihayetinde başarıya ulaşmak için yeterince esnek hale getirmenin en iyi yolu olabilir.
Graham Alexander, Alan Fine ve Sir John Whitmore’un önemli katkılarıyla oluşturulan GROW (HGSH) yöntemi Hedefe ulaşmaya yönelik henüz yolun başında olanların tercih etmesi gereken bir yöntemdir. Bu yöntem yalnızca hedefimizi formülize etmek üzerine değil, aynı zamanda bu hedefle ilgili şu anki Gerçeklikte, bu hedefe ulaşmak için en iyi işe yarayacak farklı Seçenekleri ve Hangi adımların yapılması gerektiğini de bizlere gösterir.
2. Adım: Belirlediğiniz hedefin nihai faydalarını ve etkilerini analiz edin
Motivasyonla sulanan ve tamamen harici itici güçlerin ötesine geçebilenler, enerji ve esneklik sayesinde hedeflerinin peşinden koşmaları için iç nedenlerle ve tutkuyla çalışırlar. Ayrıca, bir hedefin nihai faydalarını ve etkilerini analiz ederek, arkasındaki “Neden”in üzerine odaklanırlar. Hedeflerimize ulaşmak için ne kadar fazla nedeniniz olursa, bunu yapmak için o kadar büyük motivasyonunuz olacak demektir. Bu hedefin değeri ve getireceği fırsatlar nelerdir? Hem sizin hem de başkaları üzerinde beklenebilecek etkiler nelerdir?
3. Adım: Hedefinize ulaşmak için stratejinizi bir araya getirin
Planlama, herhangi bir hedefe ulaşmayla ilgili en temel stratejilerden biridir. Hedeflere ulaşmak için üzerinde durulması ve odaklanılması gereken belirteçler olarak günlük hedeflere dayanan ciddi bir eylem planlaması yapmak esastır, ki bu süreçte, hedefe ulaşmak açısından yollar, stratejiler, seçenekler, olası planlar ve eylemlere odaklanmanız gerekir
Peki bu planlama sürecinde, hangi öğrenme ve geliştirme eylemlerini gerçekleştirmemiz gerekir? Bunları gerçekleştirmek için hangi kaynaklara ihtiyacınız olacak? Öğrenmenin önündeki engelleri nasıl aşacaksınız? Hemen en belirgin olanlara odaklanmak yerine, tüm alternatifleri dikkate almalısınız mesela.
4. Adım: Zaman yönetimi stratejinizi uygulayın
Bu adım, hedefe ulaşılması açısından belirli bir tarih ve saat belirlemenizi gerektirir. Belirli bir başlangıç ve bitiş tarihi belirlememek, hedefi daha da yaklaştırabilecek eylemleri ertelemeyi kolaylaştırır. Tamamen zamana bağlı olabilen ve sadece zamana bağlı da olmayabilir, bu tarih, taahhüdünüzün seviyesini, yani bağlılığınızı ölçer. Ve ayrıca dilek veya umudu, sağlam ve istikrarlı bir çözümden ayırır.
Etkili zaman yönetimi stratejilerinin uygulanması, zamanında hedefe ulaşmak açısından temel bir gerekliliktir. Zaman yatırımınızı, zaman yönetimi kadranına göre planlamak ve değerlendirmek, nihai varış noktasına zamanında ulaşmanın çok etkili bir yolu olabilir.
4 numralı kadrandan (Zaman bekleme faaliyetleriden) kaçınırken, 2 numralı kadranın (Uzun dönem stratejik hedeflerin) geliştirilmesine yönelik çabalara mümkün olduğunca odaklanılmalıdır. Bu kadranların her birinde, zaman harcamalarımızla ilgili günlük bir denetim gerçekleştirmek, 1 ve 3 numaralı kadranların daha iyi yönetilmesine yardımcı olacaktır.
5. Adım: Stratejinizi değerlendirmeye ve kontrol etmeye devam edin
Etkili hedef belirleme, hedefe ulaşmak ve nihai başarıya doğru ilerlemeyi ölçmek için spesifik araçlar oluşturmayı içerir. Bir şeyi başarma konusunda ciddiyseniz, ilerlemeyi izlemeniz gerekir. Ayrıca hedeflerinizi test etmemeniz, yeterince üzerinde düşünülmediğini gösterir.
Zengin olmak istemek bir hedef değil, bir dilektir. Bunun yanında, yılda 10.000 dolar tasarruf etmek ölçülebilir bir hedeftir. Hedefiniz ne olursa olsun, ilerleme kaydetme konusunda başarılı olup olmadığınızı nasıl ölçebileceğinizi bulmanız gerekir.
Ya hedefinize ulaşma stratejisi işe yaramıyorsa? O zaman başarısızlığın nedenine bağlı olarak farklı iki alternatif rota seçilebilir. Hedef hala SMART ise, ancak doğru eylemi seçmediysek, 3. adıma geri dönmeli ve stratejinizi oluştururken tanımladığınız diğer alternatiflerden herhangi birini tercih etmelisiniz. Doğru hedef belirleme sorularını sorarak önceki veya mevcut hedeflere yeniden odaklanmak her zaman bir seçenektir. Hedef bir SMART hedefinden daha fazla arzu ediliyorsa, tüm süreçlere tekrar en başından başlamanın zamanı gelmiş demektir.
Bu makalenin orijinali daha önce Forbes’te yayınlanmıştır.
