2023 Nobel Edebiyat Ödülü, Norveçli yazar Jon Fosse'ye verildi. İsveç Akademisi, Fosse'nin "insan varoluşunun temel sorunlarını araştıran, dramatik bir güç ve şiirsel bir dokunuşla yazılmış oyunları ve romanları" nedeniyle ödüle layık görüldüğünü duyurdu. Ödülü kazanan 64 yaşındaki Fosse, 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) paranın da sahibi oldu.
Fosse, 1959'da Norveç'in Skien kentinde doğdu. İlk romanı "Varme og kulde" (Sıcaklık ve Soğuk) 1983'te yayımlandı. Fosse, 1990'lardan itibaren oyun yazarlığına ağırlık verdi. "Vintersaga" (Kış Hikayesi), "Nora" ve "Jenta i skogen" (Ormanda Kız) gibi oyunları, uluslararası alanda büyük beğeni topladı.
Fosse'nin oyunları, genellikle tek kişilik performanslar için yazılmıştır. Oyunlarında, insan varoluşunun temel sorunlarını, özellikle de #yalnızlık, #olüm ve #aşk-ı ele alır. Fosse'nin oyunları, genellikle #minimalist bir üslupla yazılmıştır. Sade ve özlü diyalogları, karakterlerin iç dünyalarını derinlemesine keşfetmesine olanak tanır.
Fosse, 2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ilk Norveçli yazar oldu.
Jon Fosse'nin eserleri
Romanları:
"Varme og kulde" (Sıcaklık ve Soğuk, 1983)
"Skjønnhetens år" (Güzelliğin Yılları, 1987)
"Når det gjelder Liza" (Liza Hakkında, 1992)
"Menneskets stemme" (İnsanın Sesi, 1990)
Oyunları:
"Vintersaga" (Kış Hikayesi, 1991)
"Nora" (1994)
"Jenta i skogen" (Ormanda Kız, 2000)
"Olaf" (2003)
"Trilogi om tro" (İnanç Üçlemesi, 2009-2011)
"Anders" (2012)
"Et dukkehjem" (Bir Bebek Evi, 2017)
Nobel ödülü nasıl karşılandı?
Fosse'nin ödülü, edebiyat dünyasında büyük bir coşkuyla karşılandı. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, Fosse'nin ödülünü "Norveç edebiyatı için büyük bir onur" olarak nitelendirdi.
Fosse'nin ödülü, uluslararası alanda da büyük ilgi gördü. The New York Times, Fosse'yi "dünyanın en önemli çağdaş oyun yazarlarından biri" olarak nitelendirdi. The Guardian ise Fosse'nin ödülünü "son derece hak edilmiş" olarak yorumladı.
Jon Fosse, 2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanarak, Norveç edebiyatına büyük bir katkı sağladı. Fosse'nin oyunları, insan varoluşunun temel sorunlarını derinlemesine keşfetmesi ve minimalist üslubuyla, edebiyat dünyasında önemli bir yere sahiptir.