Alçak Gerilim Hücresi
AG hücreleri; güç şalterleri, MCB'ler (Minyatür Kesiciler), yardımcı röleler, CT'ler (Akım Trafoları), VT'ler (Gerilim Trafoları) vb. ve tabiiki dış muhafazalar (iç veya dış tipte) gibi birçok cihazı içerir. Alçak gerilim hücre sisteminin kontrol ve bakım sıklığı; yeni ekipman monte edildiğinde 3-6 ay ve mevcut ekipman için 1-2 yıl olmalıdır.
Bununla birlikte, AG hücre sistemi ile ilgili problemlerle karşılaşılırsa, bakım sıklığı kısaltılmalıdır
Orta gerilim hücrelerine benzer şekilde, sık kontrol ve bakım gerektiren koşullar; yüksek nem ve sıcaklık, aşındırıcı atmosfer, aşırı kir veya toz, sık arıza kesintisi ve ekipmanın yaşıdır.
AG ekipmanın genel bakımı için aşağıdaki yönergeler sağlanmıştır; gerektiğinde, üreticinin ayrıntılı talimatları ile desteklenmelidir bu yönergeler.
AG hücresine ait cihazların uzun vadeli performansı, yalıtım sisteminin güvenilirliğine bağlıdır. Yalıtım güvenilirliğinde önemli olan faktör; düzenli hücre kontrol ve bakım programıdır.
Muayene sıklığı; planlanan devreden çıkışların sayısı, sık sık acil durmaların, uzun süren aşırı yüklenme veya anormal çalışma koşullarının süresi, çok sayıda anahtarlama işlemi, arıza durumlarının sayısı ve atmosferik koşullarda aşırı uçlara dayanmalıdır.
Aşağıdaki yönergeler, AG hücresinin nasıl kontrol edileceği ve neye bakılacağı hakkındadır. Ayrıca bu yönergelerin orta gerilim hücrelerini incelemek için de kullanılabileceğini unutmayın.
Tavsiyeler:
1. Enerjili ekipmanlarda yapılması gerekenler
Bu durumda yapmanız gereken üç şey:
Elektriksel deşarjların ürettiği patlama veya çatlama seslerini dinleyin; ayrıca rezonans tarafından üretilen sesleri veya titreşimi de azaltın.
Işıklar sönükken mavi veya mor korona haleleri arayın. Turuncu veya kırmızı püskürtme arkları aralıklı kıvılcımlanma ile oluşur.
Ozon - korona tarafından üretilir veya organik maddelerin aşırı ısınması, genellikle çıkardıkları kokular tarafından tespit edilebilir.
2. Enerjisi kesilmiş ekipmanlarda yapılması gerekenler
Bu durumda yapmanız gereken üç şey:
Fiziksel hasarlar; çatlaklar, kırılmalar, delaminasyonlar, bükülmeler, kabarcıklar, dökülmeler veya yalıtılmış parçaların çatlaması gibi hasarlar arayın.
Yabancı cisimler ve gevşek donanım, çarpık veya bozuk yalıtılmış baralar ve paslı veya bükülmüş yapısal çerçeve olup olmadığını kontrol edin.
Tozlu tortular, karbon izleri, nem lekeleri veya pas, pullanan boya veya vernik, nemin var olduğunun veya bulunduğunun işaretidir. Muhtemel giriş kaynağını arayın.
3. İncelenecek belirli (görülmesi zor) alanlarda yapılması gerekenler
İnceleyen kişi(Müfettiş), yalıtım yapısının tamamını kontrol etse de, tehlikenin ortaya çıkmasının daha muhtemel olduğu belirli alanlar vardır:
İki bitişik yalıtım elemanı arasındaki sınırlar.
Yalıtım elemanı ile topraklanmış metal yapı arasındaki sınırlar.
Bantlanmış veya birleştirilmiş ekler veya kavşaklar.
Yalıtım yüzeyleri arasında köprüleme yolları (faz-faz veya faz-toprak).
Bölünmüş tip bara desteklerinin üst ve alt üyeleri arasındaki bitişik kenarlar veya içinden bir bara geçirildiği bir yuvanın kenarları gibi gizli yüzeyler.
Montaj donanımını çevreleyen yalıtım kenarları - metal yapıya topraklanmış veya yalıtılmış parçalar içindedir
4. Fiziksel hasarlarda yapılması gerekenler
Kırık veya çatlak yalıtım destekleri, desteklenen bileşenlerin tasarlanmadıkları mekanik baskılara maruz kalmasına ve sonuçta nihai arızaya yol açmasına izin verebilir.
Hasar görmüş veya kontamine olmuş yalıtım; gerilim çarpması ve sızıntı mesafelerini maddi olarak azaltır, sonuçta bir flashover'dır !!
Fiziksel hasar çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir:
Sevk, kurulum, aşırı yükleme veya bakım sırasında hücrenin yanlış kullanılması
Ağır hatalardan kaynaklanan mekanik kuvvetler
Yalıtım elemanlarının termal döngüsü
Yalıtım elemanlarının yanlış montajı ile oluşturulan gerilmeler
Yukarıdakilerin kombinasyonları
5. Sıcaklık (Isı)
Uzun süre boyunca (tasarım seviyelerinin biraz üzerinde bile olsa) sıcaklıklar organik yalıtım malzemelerinin elektriksel ömrünü önemli ölçüde kısaltabilir. Nominal sıcaklıklardan daha uzun süre uzun süre maruz kalmak, organik malzemelerin fiziksel olarak bozulmasına ve bunun sonucunda daha düşük mekanik mukavemete neden olur. Lokalize ısıtma (sıcak noktalar) bazen meydana gelir.
Bunları tespit etmek zordur, çünkü çevrenin genel sıcaklığı kayda değer bir şekilde yükselmez. Bara çubuğundaki gevşek cıvatalı bağlantılar, bantlı bir düzeneğin içindeki boşluklar (ölü hava) buna örnektir.
Muayene öncesi güç (enerji) genellikle kesildiği için, cihaz sıcaklığının zarar verici sıcaklığın bir göstergesi olarak görülmesi olası değildir. Ancak gözlenen koşullar, ısı hasarını belirlemek için temel olarak kullanılabilir.
Isıtma belirtileri aşağıdaki gibidir:
Renk değişikliği - genellikle malzeme veya yüzeylerin koyulaşması.
Vernik kaplamaların çatlaması veya dökülmesi.
Bantların gevrekleşmesi ve kablo yalıtımı.
Bantlanmış iletkenlerin delaminasyonu veya lamine yalıtımı.
Malzemelerin veya yüzeylerin genelleştirilmiş karbonizasyonu.
Bir yalıtkan düzeneğin içinde maddelerin erimesi, sızması veya dışarı atılması.
6. Nem
Genellikle suyla ilişkili nem terimi, kolayca kaçak akımları iletebilen buharları içerir. Endüstriyel ortamlarda genellikle hava kirletici olarak bulunurlar. Ana nem kaynağı ise, iklim tipi çevrime maruz kalan çok nemli havadır.
Gündüz ile karanlık arasındaki sıcaklıktaki düşüş göreceli olarak havanın çiğlenme noktasından geçmesine neden olarak yoğuşmaya neden olabilir. Ani sıcaklık düşüşleri, hücre muhafazasının içinde (bina içinde bile olsa) yoğuşmaya neden olabilir.
Nemin tespiti genellikle gerçek nemin varlığından ziyade belirtilere bağlıdır.
Bu durumda şu endikasyonları (belirtileri) aramalısınız:
Ağır toz yüklü bir barada damlacık çöküntülerini (veya kraterleri),
Tozlu bir yolda araba sürdükten sonra, hafif yağmur duşuna maruz kalan otomobildekilara benzer toz desenlerini,
Bir yüzeyde bir litre kirli su buharlaşırsa kalan tortuları,
Metal muhafazanın herhangi bir yerinde aşırı pasın varlığını,
Metalik yüzeylerde gerçek yoğuşmayı (hücre kabininin yalıtımı görünüşte kurudur).
7. Elektrik İzi
Elektrik İzi, voltaj köprüleme yalıtım elemanlarının faz-faz veya fazdan toprağa neden olduğu bir elektrik boşalma olgusudur. Normalde bir yüzey olayı olarak kabul edilir, bazı malzemelerde dahili olarak oluşabilir.7
NOT! - Dahili olarak iz bıraktığı bilinen malzemeler asla metal kaplamalı hücrelerde kullanılmaz!
Elektrik İzi çeşitli şekillerde tespit edilebilir:
Yüksek gerilim iletkenlerine bitişik yalıtıcı yüzeylerde aktif flamalar veya püskürtme arkları oluşabilir. Bu arklar çok küçük, genellikle aralıklı veya doğada rastgele ve değişken yoğunlukludur. Yalıtım yüzeyine aşınmış bir veya daha fazla düzensiz karbon çizgisi (ağaç gibi), elektrik izinin gerçekleştiğinin bir işaretidir.
Elektrik izinin direnci için özel olarak tasarlanmış malzemeler, nadiren olsa bile, karbon hatlar sergiler. Bunun yerine, bu malzemeler genellikle elektriksel deşarjların yoğun bombardımanından sonra erozyon kraterleri geliştirir.
Elektrik izi, yüksek voltajdan veya topraklama terminalinden yayılabilir. Düzenli olarak veya mümkün olan en kısa yoldan ilerlemeyebilir.
Elektrik izinin gerçekleşmesi için, aynı anda beş koşulun mevcut olması gerekir! Herhangi bir koşulu kaldırsanız iz durdurulur.
Bu 5 koşul:
Uygun sıcaklık
Yüksek yerel manyetik alan yoğunluğu veya gradyan
Yalıtım yüzeyinde kirlenme
Yalıtım yüzeyinde nem
Üzerine kaçak akımın akabileceği bir köprü bağlantısı oluşturan duyarlı yalıtım malzemesi; faz-faz veya faz- toprak
İz problemine bir örnek: kontakt arızasından kaynaklı olarak karbon tespit edildi. Araştırma sırasında ekipmanda yük yok.
8. Korona
Korona, gaz halindeki maddelerde meydana gelen bir elektrik boşalma olgusudur. Gazın bozulma seviyesini aşan yüksek elektrik gradyanları korona deşarjlarına neden olur. Basınç, sıcaklık, nem ve gaz tipi bozulma seviyelerini etkiler.
Metal kaplı hücrede, korona (meydana gelirse) genellikle yüksek gerilim barası ile yalıtımı arasındaki küçük hava boşluklarında veya bitişik yalıtım elemanlarında veya yalıtılmamış baraların keskin köşelerinde bulunur.
NOT!
Koronanın genellikle 5kV ve daha yüksek dereceli OG hücrelerinde gerçekleştiğine dikkat edilmelidir. 600 V hücrede Korona problem değildir. Korona incelemesi burada sadece eksiksizlik açısından için listeleye dahil edilmiştir, çünkü bu bakım kılavuzu ayrıca orta ve yüksek gerilim hücrelerini incelemek için de kullanılabilir.Korona, aşağıdaki gibi çeşitli aletleri kullanmadan da çeşitli şekillerde algılanabilir:
Görünür, darbeli, mavi veya mor sis (veya hale) aşırı gerilmiş hava boşluğunu çevreleyebilir. Hale; karanlık hariç, genellikle düşük ışık yoğunluğunda görünmezdir.
Patlama, tükürme, çatlama veya kızartma sesleri korona deşarjına eşlik edebilir.
Korona, çevreleyen havayı iyonlaştırarak oksijeni ozona dönüştürür. Kendine özgü keskin bir kokusu vardır.
Varlığını, aşırı gerilmiş bir hava boşluğuna bitişik organik malzemelerin erozyonu ile gösterilebilir. Aşınmış alanın kenarları boyunca beyaz toz halinde bir tortu bulunur. Bazı malzemelerde korona bozulmaları, kurt yemiş odunu görünümündedir.
Radyo haberleşmesindeki bozulma korona işareti olabilir. Bir telsiz anahtarlama cihazına yaklaştığında duyulabilir gürültü seviyesi artarsa, koron bunun nedeni olabilir.
Korona Tarafından Meydana Gelen Problemler
Korona deşarjları birçok farklı şekilde sorun yaratır:
Havanın iyonlaşması iyonları ve elektronları serbest bırakır. Bunlar, moleküler veya kimyasal yapılarını etkileyen yakınlardaki organik maddeleri bombardıman eder.
Koronanın oluşturduğu ozon güçlü bir oksitleyicidir. Aynı zamanda birçok malzeme ile reaksiyona girebilir.
Havadaki azot ayrıca iyonlaşmaya da tepki verecektir. Nemli koşullar altında iyonlaştırıldığında, izolasyona zararlı nitrik asit oluşturur.
Dikkate alınması gereken önemli bir nokta da, akımın neden olduğu ısınmayı algılayan kızılötesinin aksine, koronanın voltaj sorunlarını gösterdiği ve akım akışı olmadan da olabileceğidir. Elektrik alanındaki yüksek potansiyel, oluşması için ana faktördür.
Korona aktivitesi, 60Hz veya 50Hz döngüsünün pozitif (+) ve negatif (-) piklerinde en güçlüdür.
Referanslar:
Electrical power equipment maintenance and testing by Paul Gill (Get hardcover from Amazon)
Corona and Tracking Conditions in Metal-clad Switchgear Case Studies by James Brady – Brady Infrared Inspections, Inc